Noorderlichtkans(je) in België en Nederland op woensdagavond 6 september

Maandagavond vond er een krachtige eruptie plaats op de Zon. Een M5.5 zonnevlam ging gepaard met de uitstoot van een omvangrijke plasmawolk, en een deel van die plasmawolk is op weg naar de Aarde. Een exact tijdstip voor de impact is er nooit op te plakken, maar het lijkt aannemelijk dat de plasmawolk ergens in de loop van woensdagavond op Aarde zal arriveren.

Het simulatie-model van NASA heeft 18UTC oftwel 20u onze tijd berekend. Vanwege de afstand van ongeveer 150 miljoen kilometer tussen Zon en Aarde kan een kleine fout bij de inschatting van de snelheid van de plasmawolk tot een grote fout voor de aankomsttijd leiden. Vandaar dat we een marge van meerder uren rond deze verwachting in acht moeten nemen.

Uit deze simulatie blijkt dat we een 'direct hit' krijgen, dus een voltreffer. 

Of we uiteindelijk ook noorderlicht te zien krijgen hangt af van verschillende factoren met betrekking tot de zonnewinddeeltjes. Die factoren zullen pas net vóór en tijdens de impact duidelijk worden.
Het belangrijkste is dat de Bz een gunstige polariteit heeft, dus liefst zo zuidelijk (negatief) mogelijk.

Niet in het minst zijn we echter ook afhankelijk van de weersomstandigheden, en daar schuilt wellicht zelfs het voornaamste probleem. Aangezien noorderlicht zich sowieso steeds afspeelt boven de wolken hebben we bij voorkeur een volledig open hemel nodig. En dat zal regionaal sowieso niet het geval zijn. Maar waar de bredere opklaringen of wolkenvelden precies terechtkomen gaan we moeten afwachten. In ieder geval biedt bijvoorbeeld het weermodel Hirlam hoop op opklaringen. Let wel: in de praktijk zal het er sowieso anders uitzien dan deze berekening, met in het wit de wolken en in het zwart de opklaringsgebieden.

Mijn interpretatie van dit kaartje: het is geen hopeloze zaak, er is kans op opklaringen...

Maar dan is er nóg een factor om rekening mee te houden: de Maan. In bijvoorbeeld Lapland maakt het weinig uit of er veel of weinig maanlicht is, maar hier in België of Nederland is het noorderlicht sowieso veel zwakker. Daarom is noorderlicht hier haast enkel zichtbaar voor het blote oog indien het helemaal helder is, zonder maanlicht erbij. En nu wil het toeval dat we precies op 6 september een Volle Maan hebben. De kans op zichtbaar noorderlicht is daardoor echt wel klein. Met onze camera's is er mogelijk nog wel wat van te maken.

In de loop van de volgende uren (ik schrijf dit artikel op dinsdag omstreeks 8u50 in de ochtend) zullen er waarschijnlijk nog meer zonnevlammen geproduceerd worden, en ook de kans op meerdere plasmawolken richting Aarde blijft aanwezig. Voor vrijdagavond ziet de weersverwachting er alvast hopeloos uit.

Bijgevoegd nog een actuele foto van de Zon, met hierop een aantal omvangrijke zonnevlekkengroepen. Het is vooral groep 2673 die onstabiel is en in staat tot sterke explosies. De positie ervan is momenteel ideaal om plasmawolken richting de Aarde te slingeren. De volgende dagen zal deze groep meer en meer naar de rand van de Zon t.o.v. de Aarde bewegen. Eventuele plasmawolken zullen nog gedurende een dag of 3 richting de Aarde kunnen komen. Dus een knaller op vrijdag zou ons nog kunnen bereiken (op zaterdag of zondag), maar een knaller op zaterdag zal waarschijnlijk naast ons door gaan.

In het niet-zichtbare energiespectrum zag de M5.5 zonnevlam er zo uit: